29-30 stycznia 2018 roku, godz. 20.00
SPEKTAKL TEATRALNY CLARY GALANTE „NIEWYBACZALNE”
O postaci Etty Hillesum, ofiary Holokaustu.
We współpracy ze Spazio teatrale Rai Radio 3
Miejsce: Scena Supernova, ul. Gazowa 21, Kraków
WSTĘP WOLNY!
Występuje: Clara Galante
Reżyseria: Alessio Pizzech
na podstawie dzieła Guido Barbierego «Niewybaczalne /ostatni list» Etty Hillesum
konsultant kostiumowy: Metella Raboni
asystent wolontariusz: Alma Poli
czas trwania 60 minut
Suita Niewybaczalnych to teatralny portret jednej z najbardziej intensywnych i wzruszających postaci XX wieku, Etty Hillesum, młodej pisarki holenderskiej, która dobrowolnie przeniesie się do obozu koncentracyjnego w Westerbork, aby przyczynić się do złagodzenia cierpień internowanych, a następnie zakończy życie w Auschwitz.
Podział dramaturgiczny rozgrywa się w trzech częściach: o zmierchu, w nocy i o świcie. Muzyka zapowiada otwarcie każdego z trzech aktów za pomocą preludiów lub interludiów, które odzwierciedlają stan duchowy Etty, w coraz bardziej naznaczonym napięciem oczekiwaniu na nowy transport do Westerbork, które w finale zamieni się w „niezwykłe, nieuchronne pogodzenie z losem”.
Bohaterka własnej historii, przywołana pośród „Niewybaczalnych” w książce Laury Boelli i pośród pisarek, które doświadczyły cierpienia w obozie, postać być może najbardziej świetlista i najbardziej radykalna to Etty Hillesum, niezwykle świadome ucieleśnienie owego nieredukowalnego konfliktu między unicestwieniem a tworzeniem, którym charakteryzowała się tragedia Shoah.
Guido Barbieri
„Etty zanurzona w okrucieństwo deportacji znajduje siłę i entuzjazm, aby zmierzyć się z całościowym oglądem samej siebie i stosunków społecznych, w których przyszło jej żyć; Etty wychodzi poza rolę ofiary i staje się bohaterką swojej własnej historii”.
W przestrzeni ograniczonej do jednego pokoju pewna kobieta musi dokonać rozliczeń z przedmiotami, które ze sobą zabierze; ona – dojrzała kobieta, która przyglądała się życiu przechodzącemu przed jej oczami, po jej ciele naznaczonym egzystencją, dzisiaj mierzy się z przedmiotami, które o niej mówią; w głębi, na stole, leży dziennik pisany w przeszłości, nieruchomo oczekujący na ponowne przeżycie, na podjęcie?, na ponowne odczytanie jako świadectwo tego, co już było?
Ona zaś jest niegodna wybaczenia, jest „Niewybaczalna” w swym buncie wobec świata, w swojej umiejętności odczytania czasu, historii i wydarzeń rozgrywających się wokół niej; będzie zawsze „Niewybaczalna” wobec osądu społeczeństwa zbudowanego przez mężczyzn.
Ból i siła odwagi oraz świadectwa rozlewają się poprzez nieliczne gesty i światła, w koncercie głosów obecnych w niej samej, w którym odkrywa, że nie jest sama, ale odwiedzana przez inne kobiety – zarazem siostry, matki i przyjaciółki, które towarzyszą jej w jej tajemnicy, w jej stopniowym odkrywaniu świata.
Jest to teatr, który określiłbym jako kameralny, gdzie wypowiadane słowo jest echem muzyki, a gesty przywołują znaczenia – teatr, w którym jedynie aktorka tej miary co Clara Galante potrafiła opowiedzieć tę długą drogę od zmierchu do świtu, nie siląc się na bycie Etty, lecz stając się medium do dialogu z Etty.
Aktorka zgłębi myśl Etty i uczyni ją własną, otwierając dialog między swoją teraźniejszością kobiety a ówczesną rzeczywistością bohaterki – sprawiając, że historia nie pozostanie czymś nieruchomym, zatrzymanym, nieuchwytnym, ale wytworzy się emocjonalne poruszenie: niech wspomnienie Etty stanie się bodźcem do odczytywania teraźniejszości z większą odwagą, tak byśmy wyobrazili sobie przyszłość, opartą na zmianie i przekształceniu dla tych, którzy przyjdą po nas.
Alessio Pizzech